Lennert is een druk bezet man. Hij werkt 36 uur per week als PA. Drie dagen per week werkt hij voor de regionale ambulancevoorziening (RAV) Hollands Midden in Leiden, waarvan één dag in de week op het stafbureau. Hier houdt hij zich onder andere bezig met protocollen, lesgeven en positionering van de PA. Eén dag per week werkt hij als PA cardiologie in het Alrijne ziekenhuis in Leiderdorp. Hij maakt deel uit van het cardiologieteam dat in de volle breedte wordt ingezet op de eerste harthulp, als zaalarts of bij de consulten. Daarnaast is Lennert docent voor de opleiding van verpleegkundig specialisten GGZ in Utrecht, gastdocent voor het LUMC en voorzitter van de NAPA vakgroep PA Ambulancezorg. Ook in zijn vrije tijd is hij druk als vader van drie jonge kinderen en als voorzitter van de waterscouting in zijn woonplaats. 

‘Het is natuurlijk leuk en een verrassing dat je door collega’s genomineerd wordt. Voor de procedure moest ik een promotiefilmpje maken, dat vond ik lastig. Ik heb ChatGPT gevraagd om een leuk script te maken. Dat was een ontdekkingsreis op zich. Er kwam een heel leuk filmpje uit. Blijkbaar vonden mensen het filmpje leuk en hebben ze op me gestemd. Ik heb veel reacties en felicitaties gehad, maar daarna is er weinig gebeurd. Ik heb nog geen lintjes hoeven doorknippen!’ 

‘De reguliere ambulancezorg is een kwalitatief hoogwaardig systeem waarbij de ambulance door een ambulanceverpleegkundige en een ambulancechauffeur worden bemand. Die werken volgens het protocol van Ambulancezorg Nederland, waarbij je alle acute zorg doet zoals reanimaties, afgehakte benen, hartinfarcten, beroertes. We zien dat de zorgvraag enorm toeneemt. Heel veel zorg die wel acuut is maar (nog) niet levensbedreigend, komt ook bij de ambulance terecht.’ 

We worden door de meldkamer gestuurd als mensen 112 bellen omdat ze zich acuut slecht voelen, of nadat mensen eerst de eigen huisarts hebben gebeld als ze acuut benauwd zijn of pijn op de borst hebben. Deze patiënten worden door de reguliere ambulance vaak naar de spoedeisende hulp (SEH) gebracht, omdat er wel acuut zorg nodig is maar het landelijke protocol ambulancezorg er geen antwoord op heeft. De SEH zeg dan vaak: dit had thuis gekund en gemoeten. Dat zijn precies de ritten waar we als physician assistant of verpleegkundig specialist het beste heen kunnen gaan. Ik noem het anderhalvelijnszorg die er voor zorgt dat patiënten thuis kunnen blijven en die de zorg efficiënter maakt. Daarbij kan de PA andere zorg leveren dan de ambulanceverpleegkundige. Bij reanimaties kunnen wij handelingen uitvoeren die niet in het landelijk protocol ambulancezorg staan maar die je vanuit de wet BIG als PA wel mag doen, bijvoorbeeld een echo maken. Bij acute benauwdheid starten we in overeenstemming met de NHG-standaard antibiotica op of schrijven pufjes voor. Dat mag de ambulanceverpleegkundige niet.’ 

‘De vakgroep heeft 40 leden en groeit. Het is een nieuwe functie binnen de ambulancezorg en er zijn regio’s die nog de kat uit de boom kijken. Bij ongeveer 50 procent van de RAV’s is een PA of VS werkzaam. Wij denken dat we zó’n aanvullende waarde hebben voor de zorg, dat het niet meer te verkopen is om geen PA of VS in dienst te hebben.’ 

Samen met Ambulancezorg Nederland en de VS vakgroep Ambulancezorg hebben we eerst een visiedocument geschreven. Nu gaan we door met het schrijven van het kwaliteitskader over inzet van PA en VS. Dat proberen wij zo mooi neer te zetten dat ze niet meer om ons heen kunnen. Toen ik in het bestuur zat van de PA vakgroep Cardiologie was ik betrokken bij het schrijven van een consensusdocument. We waren enthousiast, maar niet heel ervaren en hadden in een paar weken een prachtig document geschreven. We waren trots op het resultaat. Vervolgens kwamen we er achter dat andere krachten, belangen en geld roet in het eten kunnen gooien. Er ging gewoon een grote streep doorheen. Het consensusdocument Cardiologie is er nog steeds niet. Ik heb er veel van geleerd en neem dat mee in het schrijven van het visie- en kwaliteitsdocument voor de ambulancezorg. Het is leuk als je erop terugkijkt. Ik heb geleerd dat het proces twee keer zo lang duurt als je denkt, om blij te zijn met kleine stapjes, en om iedereen in een proces mee te nemen en enthousiast te houden.’ 

‘In het ziekenhuis waar ik werkte tijdens mijn PA-opleiding, kwam een moeder binnen lopen met een levenloos kind van een aantal maanden oud. Het was een vrij klein, perifeer ziekenhuis, daar was niet eens een kinderafdeling en er waren geen kinderartsen. De afdeling cardiologie was als reanimatieteam betrokken, maar eigenlijk gericht op volwassenen. Toevallig had ik samen met mijn collega PA in opleiding net de bijscholing ‘Advanced Life support’ van NAPA gevolgd en zat de kinderreanimatie er vers in. We hebben uitgebreid het kind gereanimeerd en het is uiteindelijk levend naar het Erasmus gebracht. Helaas is het kind alsnog overleden, maar de ouders hebben ons later bedankt dat het zo goed opgepakt was. Dat is wel een van de casussen die mij de rest van mijn leven bijblijft.’ •

tekst: Petra van Houten-Ruijters, physician assistant, petravanhouten@gmail.com
beeld: Lonneke Hilz
bron: NAPA Magazine, nr. 26, voorjaar 2025