Held of Antiheld?

Afbeelding voor Held of Antiheld?

Matthijs ter Horst is Physician Assistant in een huisartsenpraktijk en blogt over de perikelen in de frontlinie van de Corona zorg.

De druk op de eerste lijnszorg neemt weer toe, we zien inmiddels meer patiënten met klachten die toch niet kunnen wachten toch even op het spreekuur met de nodige beschermende maatregelen als dat nodig is. De eerste weken was het extreem rustig en in onze regio ook nog een beperkt aantal zieke patiënten. Meer telefonische consulten, hoe zou dat straks gaan nadat alle beperkingen weer opgeheven worden? Inmiddels hebben we speciale Corona Spreekuren ingericht waar per dagdeel een huisarts of een physician assistant (PA) het spreekuur doet. Daarnaast hebben we een eigen “Corona Visite Dokter/PA” per dag.

Helden in de zorg ……. Dat doen we met zijn allen, dat zijn we met zijn allen !

In de media is steeds meer aandacht voor de ziekenhuiscapaciteit en dan in het bijzonder de IC capaciteit. We worden enigszins blij van de afnemende groei van opnames, er worden zelfs woorden als “afvlakking” van de curve genoemd, met soms weer een toename van het aantal slachtoffers. Cijfers waar de geleerden vast weer een verklaring voor hebben. Ook in de media is steeds meer aandacht voor ethische dilemma’s in de zorg en komen we toe aan een “Code Black”? Een situatie waarin er meer zorgvraag is dan dat er gegeven kan worden ?

Patiënten die daarna onrustig contact zoeken met de huisarts …… “dus omdat ik ouder ben dan 80 mag ik niet meer naar het ziekenhuis?” Huisartsen die actief bellen met patiënten om het, telefonisch, te hebben over levensvragen. Levensvragen in “oorlogstijd”. Een lastig gesprek, zeker over de telefoon en als je het mij vraagt ….. een ethisch dilemma. Na het telefoongesprek blijft de patiënt met minstens zoveel vragen achter.

Helden in de zorg ……. Maar in lastige tijden !

We zien veel zieke mensen op de Corona spreekuur, maar we moeten een onderscheid maken tussen ziek en écht ziek. En dat allemaal met minimale middelen en maximale bescherming. De spreekuren zijn er voor om een onderscheid te maken tussen welke patiënt thuis kan blijven en welke patiënt ziekenhuiszorg nodig heeft. Het helpt daarbij zeker niet dat Corona klachten zo ontzettend breed zijn, van wel koorts naar geen koorts, van wel hoesten naar alleen maar maag/darm  klachten etc., etc. Op het eerste oog niet zieke patiënten, die eigenlijk door het thuisfront gestuurd zijn om toch maar even na te laten kijken, blijken ineens bij het objectiveren van vitale parameters als ademfrequentie en saturatie ontzettend ziek te zijn. Ademfrequenties van tegen de 30 en soms daarboven komen voor met saturatie van 85-90% bij een niet zieke patiënt die aangeeft niet benauwd te zijn !! En dan zijn dit ook nog eens patiënten die nagenoeg geen bijdragende voorgeschiedenis hebben, gezonde mensen, nog volop in het arbeidsproces !

Telefonisch overleg met de Triage arts van het ziekenhuis, kort overleg ….. “stuur maar in dan beoordelen we de patiënt hier”. Een flink afwijkend eerste bloedgas zien we terug in de labwaarden, zuurstof therapie en uiteraard opname in afwachting van verbetering. Nou gelukkig die komt er, het gaat zelfs zo goed dat de patiënt mogelijk over een paar dagen naar huis kan ….. gelukkig we waren op tijd, een juiste beslissing genomen dus ! De held voor de patiënt en de familie ! Tot de volgende dag het beloop een duidelijke negatieve knik laat zien, ook inmiddels zo berucht voor het COVID-19 virus …… Een IC opname volgt met intubatie, fingers crossed voor een goede afloop !

Helden in de zorg…….Op visite

Ook het aantal visites neemt toe, patiënten die eerst telefonisch beoordeeld worden en waar de inschatting is dat die thuis beoordeeld moeten worden. Minstens zo ziek als de patiënten van het speciale Corona spreekuur. De visites worden, als dat mogelijk is, geclusterd afgelegd. Dus op de praktijk in de beschermende maatregelen en in principe worden alleen de handschoenen gewisseld bij iedere patiënt. Dus op pad met je pak en masker ….. een heel bekijks voor het verkeerslicht of de rotonde ! Op pad voor 3 visites, op volgorde van inschatting van ziek zijn.

Gelukkig, 1 patiënt valt mee, die kan met instructies thuis blijven, heeft al antibiotica gehad en moet gewoon nog wat verder opknappen. De held voor de patiënt!

Een volgende patiënt, flink benauwd, jonge vrouw, saturatie en ademfrequentie niet heel afwijkend maar wel zichtbaar benauwd. Eigenlijk een totaal andere presentatie dan bij covid-19, toch maar overleg met de triage arts in het ziekenhuis, insturen en beoordelen. Gelukkig na 1 nachtje met wat zuurstof en een covid-19 negatieve test weer naar huis. De held voor de patiënt en de familie !

Op naar de volgende patiënt met onderweg en bij het uitstappen weer het nodige bekijks met al mijn beschermingsmaatregelen.

Een op het eerste oog niet zieke patiënt, maar wederom …. Schijn bedriegt !!

Een ademfrequentie van tegen de 40, saturatie van amper 86%, maar ogenschijnlijk niet benauwd. Alles wordt nog een beetje gebagatelliseerd, maar de echtgenote vindt dat het zo niet langer kan en dat hij misschien beter in het ziekenhuis kan zijn. En dan komen de overwegingen ……..

Een zeer uitgebreide voorgeschiedenis, een leeftijd boven de 80 jaar en een Frailty Score, nieuw binnen de huisartsenzorg, van 7, een kwetsbare oudere dus. IC artsen en andere deskundigen hebben recent hier een mening over gevormd …. Een Frailty Score boven de 6 heeft onvoldoende reserve om een IC behandeling te doorstaan, bij een Frailty Score van 4-6 is hier al twijfel over.

Antiheld?

En dan krijgt het gesprek ineens een hele andere wending. Alle communicatie skills moeten worden aangesproken en voorzichtig open ik het gesprek over mogelijkheden en onmogelijkheden. Ik heb gelukkig ondertussen enige (levens)ervaring en die heb ik keihard nodig ! Hier hadden ze het samen in het verleden al wel eens over gehad, maar ja nu, een voor hun onbekende, zomaar voorstelt of niet naar het ziekenhuis gaan ook een optie is. De moed zakt me in de schoenen, ik probeer mijn eigen emotie naar de achtergrond te drukken. De patiënt en de familie hebben nu houvast nodig! Uiteraard sta ik niet alleen voor dit besluit en heb ik telefonische ruggespraak met de eigen huisarts, die steunt mij in de overwegingen en vraagt wat er door hem op dit moment op de praktijk te regelen is. We regelen maximale thuiszorg, zuurstof en alle randvoorwaarden om thuis te blijven in afwachting van welke kant het op zal gaan…

Ik ontdoe mij bij de auto van mijn beschermingsmiddelen, maak alles schoon met alcohol, die ik ook even in mijn verhitte nek laat lopen.

De held voor de patiënt en de familie? Misschien wel, maar het voelt als de antiheld!

Auteur: Matthijs ter Horst – MPA
Physician Assistant Huisartsengeneeskunde bij Huisartsenpraktijk Machiels, Wilberink en Idema

Word lid van NAPA

NAPA is dé beroepsvereniging van en voor alle (aankomende) physician assistants in Nederland.

  • Vertegenwoordiging van de PA

  • Delen van kennis en ervaring met vakgenoten

  • Korting op het Jaarcongres PA Invest

  • .. En nog meer