We bieden angst-, stress- en pijnvrije zorg voor ieder kind’

Afbeelding voor We bieden angst-, stress- en pijnvrije zorg voor ieder kind’

Marieke Deinum is PA kinderanesthesiologie in opleiding in het Prinses Máxima Centrum in Utrecht, een nieuw ziekenhuis voor kinderen met kanker. NAPA magazine sprak haar over haar functie, ervaringen en toekomstvisie.

Elk jaar worden ongeveer zeshonderd kinderen gediagnosticeerd met kanker. Van hen overlijdt één op de vier aan deze ziekte. Op 18 mei 2018 opende het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie in Utrecht haar deuren om zorg te verlenen aan kinderen met kanker.

De patiënten van het Prinses Máxima Centrum zijn uiterst kwetsbaar en gaan vaak een lang behandeltraject aan. Marieke Deinum is physician assistant (PA) kinderanesthesiologie in opleiding, en een van haar taken is de kinderen bij onderzoeken en behandelingen te vrijwaren van angst, stress en pijn – iets wat dit ziekenhuis hoog in het vaandel heeft.

Ik was op zoek naar verdieping en uitdaging’
Afbeelding van

Deinum begon haar carrière als anesthesiemedewerker in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Daarna werkte zij enkele jaren op de operatiekamers van het Sophia Kinderziekenhuis in Rotterdam. Hier kwam ze in aanraking met een PA kinderanesthesiologie, die haar interesse deed groeien. ‘Ik was op zoek naar verdieping en uitdaging en ben gefascineerd door het menselijk lichaam. Ook wilde ik meer doen voor kwetsbare patiënten zoals kinderen en verlangde ik naar meer zelfstandigheid in mijn werk. In de functie van PA kwam dit voor mij samen.’ September 2018 begon zij als PA in het anesthesiologisch team van het Prinses Máxima Centrum.

In paniek

Maarten Mensink is anesthesioloog en pijnarts in het Prinses Máxima Centrum en werkt met Deinum samen. Over de missie van het ziekenhuis en de functie van Deinum vertelt hij: ‘Stress en pijn kunnen leiden tot een traumatische ervaring. Daarnaast kunnen ze nog andere negatieve effecten op patiënten hebben. We weten uit onderzoek dat iemands cognitieve staat een meetbare invloed heeft op de homeostase. Stress en pijn onderdrukken onder andere het immuunsysteem.’ De ideeën over de taken van Deinum sluiten hierop aan. Mensink: ‘We willen een nieuw soort professional creëren die kinderen helpt om op een stressarme manier onze behandelingen en onderzoeken te ondergaan.’

Deinum ziet haar functie als een kans om traumatische ervaringen zoveel mogelijk te voorkomen. ‘Tijdens mijn werk als anesthesiemedewerker kwam ik regelmatig patiënten tegen die als kind waren getraumatiseerd tijdens een ziekenhuisopname. Grote volwassen patiënten die in paniek raakten bij het inbrengen van een infuus bijvoorbeeld. Mijns inziens is dit te voorkomen door bijvoorbeeld te vragen wat zij nodig hebben om zich comfortabel te voelen en hierop in te spelen.’

Achterwacht

Het beoogde takenpakket van Deinum is nog in ontwikkeling. Het bestaat momenteel uit het uitvoeren van de poliklinische preoperatieve screening en het inbrengen van infusen en PICC-lijnen (perifeer ingebrachte centraal veneuze katheters). Ook geeft ze sedatie, variërend van lichte lachgassedatie tot diepe sedatie met propofol en opiaten. Dit wordt onder andere toegepast bij beenmergpuncties, het inbrengen van een maagsonde en pleisterwissels of het verwijderen van een Port-a-Cath. Deinum geeft daarnaast algehele anesthesie bij MRI-scans. ‘Zo kunnen kinderen zonder angst of ongemak anderhalf uur stilliggen in de scan. Dit is essentieel voor goede beeldvorming.’

De wettelijke kaders voor haar als PA zijn duidelijk afgebakend. Er is te allen tijde een anesthesioloog als achterwacht aanwezig. Na het voltooien van haar opleiding is Deinum bevoegd om sedatie en algehele anesthesie uit te voeren bij patiënten met ASA-klasse 1 t/m 3, waarbij ASA-3-patiënten stabiel dienen te zijn. De ASA-classificatie is een 5-puntsschaal volgens de American Society of Anesthesiologists, waarmee de preoperatieve fysieke conditie van de patiënt wordt gescoord. Bij het toedienen van algehele anesthesie werkt Deinum altijd samen met een anesthesiemedewerker en onder supervisie van een anesthesioloog.

Het team waarvan Deinum deel uitmaakt bestaat uit anesthesiologen, anesthesiemedewerkers, sedatiepraktijkspecialisten, preoperatieve-screeningmedewerkers, pijnconsulenten en recoveryverpleegkundigen. Gedurende haar opleiding loopt ze, naast haar werkzaamheden binnen haar eigen team, stage op verschillende afdelingen van kinderziekenhuizen. Ook volgt ze aanvullende cursussen zoals Advanced Life Support en Advanced Pediatric Life Support om in geval van een levensbedreigende situatie adequaat te kunnen handelen. Haar opleiding staat volledig in het kader van het kind.

Moeilijke kant

Hoewel het ziekenhuis en haar functie pas één jaar bestaan, is er al veel bereikt. Deinum is trots op wat zij en haar collega’s in deze korte tijd hebben gerealiseerd. ‘Toen ik in deze functie begon, moesten de functieomschrijving en de protocollen nog helemaal worden opgebouwd. Nu draaien er verschillende programma’s. We begonnen met slechts vijf collega’s, maar inmiddels is dat uitgegroeid tot dertig mensen! De samenwerking met de verschillende disciplines voelt voor mij vertrouwd. Als PA kan ik veel betekenen voor de patiëntjes in ons ziekenhuis.’ Een moeilijke kant van haar vak vindt ze het omgaan met kinderen die overlijden. ‘De meeste kinderen zien we meer dan één keer. Dat is fijn want daardoor bouw je een band op. Maar als een kind dan overlijdt, is het extra zwaar.’

Over de toekomst is Deinum positief. ‘We kunnen als team ontzettend veel mooie dingen doen. Waar we voorheen een kind in de houdgreep moesten houden om “even” een maagsonde in te brengen of infuus te prikken kunnen wij nu laagdrempelig worden ingeschakeld. Het is onze missie om overal ieder kind angst-, stress- en pijnvrije zorg te bieden, ongeacht tijd en plaats. Of dit gaat lukken? Ik ga mij ervoor inzetten om deze grote droom waar te maken!’

tekst Aafke Huitink-Verhoeven, verhoeven.aafke@gmail.com
beeld Ed van Rijswijk

Word lid van NAPA

NAPA is dé beroepsvereniging van en voor alle (aankomende) physician assistants in Nederland.

  • Vertegenwoordiging van de PA

  • Delen van kennis en ervaring met vakgenoten

  • Korting op het Jaarcongres PA Invest

  • .. En nog meer