Physician assistants (PA) en verpleegkundig specialisten (VS) zijn een aanwinst voor de huisartsenzorg. Ze maken taakherschikking mogelijk en ze dragen bij aan goede, betaalbare zorg. Echter, de inzet is nog beperkt. Dat concluderen de onderzoekers van Radboudumc IQ healthcare en Stichting Kwaliteit en Ontwikkeling Huisartsenzorg (KOH). Een belangrijke reden is de zeer beperkte beschikbaarheid van opleiders en leerwerkplekken.

Het ministerie van VWS erkent de perspectieven van de PA en VS. Zo heeft het ministerie sinds 2013 een stimuleringssubsidie ter beschikking gesteld als aanvullende financiële compensatie voor huisartsenpraktijken en –posten om PA’s en VS’en op te leiden.
Radboudumc IQ healthcare en stichting KOH hebben onderzoek gedaan naar de kansen en knelpunten bij het opleiden en inzetten van een VS en PA in de huisartsenzorg. De uitkomsten staan in het rapport ‘Versterking opleiding VS en PA huisartsenzorg’.

Uiteenlopende ideeën 
Een huisartsenpraktijk start vaak met een opleidingstraject tot PA of VS vanuit de ambitie van een POH of de vraag vanuit de huisartsenpost. Huisartsenposten willen zo komen tot taakherschikking, zonder extra druk bij de huisartsen. Een precieze rolomschrijving voor de VS of PA ontbreekt vaak en huisartsen hebben uiteenlopende ideeën over de rol. Beïnvloedende factoren bij het opleiden zijn onduidelijkheid en kennistekort over de rol van de PA en VS, hun niveau en inhoud van het curriculum van de hogeschool. Er is ook sprake van verschillen in verwachtingspatroon tussen huisarts, student en hogeschool.

Zelfstandige inzet
Zowel patiënten als eerstelijnsprofessionals waarderen deze zorgprofessionals. Afgestudeerde VS en PA houden meestal spreekuren voor patiënten met veelvoorkomende klachten en in de zorg voor ouderen. Afspraken over niet-patiëntgebonden taken zijn beperkt. Huisartsen zijn tevreden over de behaalde competenties: de VS en PA hebben een goed kennisniveau en handelden de meeste consulten zelfstandig af. Een aantal huisartsen is teleurgesteld in de productie van de VS of PA. De inzet van de VS en PA geeft verlichting op het spreekuur van de huisarts en leidt tot kwaliteitsverbetering. Dit vanwege grotere personele continuïteit, meer tijd voor complexe patiënten, meer verbinding met de wijk en toegenomen monitoring van patiënten.

Duidelijkheid over de rol
Het is van belang te komen tot breed gedragen visie op de positie van de PA en VS  in de huisartsenzorg met duidelijkheid over hun rol en de meerwaarde. Deze visie:
1. draagt bij aan de uniformiteit van de inzet in de huisartsenzorg
2. geeft richting aan de opleiding
3. biedt managers handvatten voor het positioneren van de VS en PA in hun organisatie
4. verschaft huisartsen de kennis en vaardigheden om een VS of PA op te leiden
5. ondersteunt studenten om deze rol te pakken.

Lezenswaardig rapport
Minister Bruins heeft het rapport naar de Tweede Kamer gestuurd. In de bijgaande brief schrijft hij dat dit onderzoek huisartsen en hun organisaties kunnen helpen bij het opleiden en inzetten van VS en PA. Hogescholen kunnen zich met de resultaten verder bekwamen in de eerstelijnsgezondheidszorg. Tot slot noemt hij dit rapport ook lezenswaardig voor patiënten, omdat het een inkijk geeft achter de schermen van de huisartsenpraktijk.

Meer over taakherschikking in de huisartsenzorg leest u in de Handreiking Implementatie Taakherschikking Huisarts en Physician Assistant van de NAPA.

Bekijk de video’s over inzet PA in huisartsenpraktijk

Video HAN Master PA

Video inzet PA in Huisartsenpraktijk Science vision Maastricht

https://www.youtube.com/watch?v=BubPNzwW3jU