Je voelt je soms Sherlock Holmes

Afbeelding voor Je voelt je soms Sherlock Holmes

Myrthe van Schaik heeft als physician assistant mdl in het Diakonessenhuis in Utrecht een veelzijdige baan. De ene helft van de week draait ze zelfstandig spreekuur en de andere helft verricht ze coloscopieën

Je bent én praktisch én technisch bezig en daarnaast met diagnostiek. Dat is echt fantastisch.’ Myrthe van Schaik steekt haar enthousiasme over haar werk niet onder stoelen of banken. Sinds 2015 werkt ze als physician assistant maag-, darm- en leverziekten (mdl) in het Diakonessenhuis, een algemeen ziekenhuis met vestigingen in Utrecht, Zeist en Doorn. Van Schaik draait, samen met haar collega PA Hester Straver, zelfstandig spreekuur voor patiënten met maag- en darmklachten én verricht colo­scopieën. Van huis uit is Van Schaik verpleegkundige.

Bij grotere poliepen overleg ik altijd
Afbeelding van

In 2006 rondde ze haar hbo-opleiding verpleegkunde af aan de Hogeschool Zeeland. Daarna werkte ze bijna tien jaar op de afdeling mdl cardiologie-interne geneeskunde van het Haga Ziekenhuis in Den Haag waar ze in aanraking kwam met het specialisme maag-, darm- en leverziekten dat een bepaalde aantrekkingskracht op haar had. ‘Bij mdl zie je patiënten van alle leeftijden. Daardoor is dat werk heel afwisselend. Bovendien vind ik het gastro-intestinale stelsel fascinerend. Je kunt in dit vakgebied telkens weer nieuwe dingen leren die tot dat moment nog niet bekend waren.’ Toen ze vijf jaar geleden overstapte naar het Diakonessenhuis in Utrecht, koos ze opnieuw voor mdl. Intussen is ze ook afgestudeerd als PA mdl. Van Schaiks werkzaamheden zijn evenredig verdeeld tussen de poli en het verrichten van scopieën. Daarnaast verzamelt ze gegevens voor complicatierapportages en zit ze in het bestuur van de NAPA vakgroep mdl.

Binnenkant

Vier dagdelen per week draait Van Schaik zelfstandig spreekuur. Ze heeft voornamelijk te maken met patiënten met maag- en darmklachten. ‘Welke patiënten je als PA ziet, is afhankelijk van waar je werkt. Sommige PA’s in andere ziekenhuizen zien juist alleen slokdarm- of leverpatiënten of hebben een zaal- of consultfunctie op de verpleegafdeling. Mijn aandachtgebied is heel breed.’ Aan de buitenkant van een mdl-patiënt kun je doorgaans niet zien wat er aan de binnenkant gaande is, zoals bij een gebroken been. ‘Dan ben je een soort Sherlock Holmes die met behulp van anamnese, doorvragen en lichamelijk onderzoek deduceert wat het probleem zou kunnen zijn. Daar stem je aanvullend onderzoek op af en vervolgens stel je een diagnose. Dat vind ik heel interessant.’
Op basis van de differentiaaldiagnose stelt ze een diagnostisch plan en daarna een behandelplan op, waarbinnen ze patiënten begeleidt. Dit traject kan kortdurend zijn, bijvoorbeeld bij een eenvoudige en goed reagerend prikkelbaredarmsyndroom, tot zeer lang of soms levenslang bij een patiënt met een chronische darmziekte zoals colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn. Van Schaik: ‘Het is best lastig want de pathologie is zo divers, chronische darmontsteking, ischemie, galstenen. Dan is het de vraag: is het de maag, de darm, de lever of de alvleesklier?’

Geen vaste supervisor

Van Schaik vertelt dat zij en haar collega-PA niet werken met een vaste supervisor. ‘Ik bereid mijn spreekuur altijd goed voor, en ik heb altijd de mogelijkheid om te overleggen met de arts. Soms gaat er een week overheen voordat die noodzaak er is.’
De overige vier dagdelen verricht ze zelfstandig coloscopieën, met- of zonder sedatie. Niet alleen, maar in een team met twee verpleegkundigen op de scopiekamer. Meestal wordt er gesedeerd met midazolam en fentanyl. Deze medicatie dient zij zelf toe en daarom volgt zij jaarlijks de Advanced Live Support (ALS) training. Als er sedatie met propofol wordt gebruikt, is er ook een physician assistant anesthesie aanwezig. De coloscopieën die zij verricht zijn diagnostisch of therapeutisch, waarbij de grens voor het verwijderen van poliepen ligt bij maximaal 2 cm. ‘Bij grotere poliepen overleg ik altijd even.’ Voor het uitvoeren van coloscopieën kan gebruik gemaakt worden van water of lucht/CO2 gas. Uit literatuur en haar eigen onderzoek voor de opleiding tot PA waarbij ze de verschillende methoden voor opvoeren van de coloscoop vergeleek, bleek de methode waarbij gebruik wordt gemaakt van water, voor patiënten minder pijnlijk te zijn. Zij maakt daarom vrijwel altijd gebruik van deze methode.

On the job


Over beide kanten van haar werk lijkt Van Schaik met evenveel passie te vertellen. Of heeft ze toch een voorkeur? ‘Nee, echt niet. Het leuke is dat je voor beide werkplekken weer andere vaardigheden en kennis nodig hebt. Zo moet je op de scopie­kamer vaardig zijn in het introduceren van de coloscoop en het weghalen van poliepen.’ Die vaardigheid heeft ze overigens niet tijdens haar opleiding PA geleerd. ‘En ik ben ook geen endoscopieverpleegkundige geweest. Nee, ik heb het scopiëren geleerd door een basiscursus in het Erasmus MC te doen en verder ‘on the job’ onder begeleiding van mdl-artsen.’
Van Schaik probeert in het contact met patiënten altijd zo positief mogelijk te zijn. ‘Ik denk dat ik wel wat toevoeg aan optimisme en vrolijkheid. Bovendien heb ik net wat meer tijd voor patiënten dan mdl-artsen.’ Daarnaast heeft ze ook haar ambities. ‘Ik wil in dit vak echt heel goed worden, en nog steviger in mijn schoenen staan. Daarnaast zijn we met de vakgroep (zie kader) druk bezig om ons landelijk te profileren en om de mdl-PA’s naar een nog hoger plan te tillen.’
Het contact met patiënten leidt ook regelmatig tot hilarische momenten, vertelt ze. ‘Een patiënt zei eens tegen mij: ‘Maar mevrouw, wat bent u eigenlijk, ik kan u niet terugvinden op de website bij de mdl-artsen! Ik antwoordde: ik ben physician assistant, waarop de patiënt zei: Oh, maar u klinkt wel als een arts, hoor!’ •

tekst Petra van Houten, petravanhouten@gmail.com
beeld Myrthe van Schaik

NAPA Vakgroep MDL

Myrthe van Schaik is sinds een jaar bestuurslid van de vakgroep mdl van de NAPA. De vakgroep profileert zich op diverse manieren. Zo is de vakgroep buitengewoon lid van de landelijke commissie van endoscopisten en van de Nederlandse vereniging van mdl-artsen. Werkzaamheden als physician assistant binnen mdl zijn divers. Van de 39 PA’s doen 18 PA’s alleen zaalwerk/SEH of poli-spreekuur, 12 PA’s combineren poli/zaal werk met het verrichten van scopieën (colon of duodenum), één PA verricht alleen scopieën en de overige PA’s doen onderzoek, werken op beleidsmatig vlak of een andere combinatie van werkzaamheden (dit exclusief de PA’s die in april zijn afgestudeerd).

Veel vakgroepleden hebben onderling contact via een Whatsappgroep, waarin informatie wordt uitgewisseld en nieuws over bijvoorbeeld scholing wordt gedeeld. De vakgroep maakt een jaarplan, komt twee keer per jaar bij elkaar, organiseert jaarlijks een mdl-congres en profileert zich actief, onder andere bij mdl-beroepsverenigingen, patiëntenverenigingen en/of collega PA’s door het schrijven van artikelen of door gebruik te maken van social media.

Word lid van NAPA

NAPA is dé beroepsvereniging van en voor alle (aankomende) physician assistants in Nederland.

  • Vertegenwoordiging van de PA

  • Delen van kennis en ervaring met vakgenoten

  • Korting op het Jaarcongres PA Invest

  • .. En nog meer