PA op de spoedeisende hulp: ‘We zijn echt ingebed in de organisatie’

Afbeelding voor PA op de spoedeisende hulp: ‘We zijn echt ingebed in de organisatie’

In eerste instantie was de noodzaak voor PA’s ­ingegeven door een gebrek aan SEH-artsen en mede daardoor gemis aan met name continuïteit. In de ­afgelopen jaren heeft de functie van PA op de SEH zich goed bewezen, doorlooptijden zijn verminderd en de continuïteit is binnen de traumatologie goed. Daarbij zet het ene ziekenhuis de physician breed en generalistisch in, het andere meer als specialist in bepaalde patiëntencategorieën.

Sinds ruim een jaar zijn er verschillende ‘medisch specialisten’ in dienst van de SEH, zoals urgentieartsen (uit België), acute internisten en een acute neuroloog. Om het aanspreken gemakkelijk te maken spreekt men sinds kort van de medisch specialist SEH. Onder deze noemer valt ook de PA. De PA neemt deel aan de overlegstructuren.

Steun voor de artsen

Sacha Lardenoye begon in 2005, samen met een collega, als pionier op de SEH aan de opleiding tot PA traumatologie. Samen met twee recentelijk afgestudeerde PA’s bemant zij de SEH van het MUMC (Maastricht) in een dag- en avond- en weekenddienst. Sacha werkt voor de traumatologie en ziet alle patiënten, met uitzondering van de hoogenergetische trauma’s, die de SEH bezoeken voor chirurgie en orthopedie.

Sacha en haar collega’s ondervonden weinig moeite om hun plekje te veroveren. Zowel de verpleegkundigen als de assistenten chirurgie en orthopedie zijn blij met de PA op de SEH. Hun gerichte opleiding in de trauma­tologie en de jaren ervaring zijn een steun voor zowel de verpleegkundigen als de artsen op de SEH.

De PA’s zien zelfstandig alle voorkomende trauma­patiënten – met uitzondering van de hoogenergetische letsels –, zoals sportongevallen, fracturen, luxaties, (brand- en bijt)wonden, scooter-/fietsongevallen, trauma capitis, et cetera. Naast de traumazorg, waarbij elke PA ongeveer 1500 traumapatiënten per jaar ziet, is Sacha betrokken bij kindersedatie en is zij aandachtsfunctionaris kindermishandeling. ‘De aandacht voor kinderen vind ik een belangrijk aspect van mijn werk. Een van mijn speerpunten is het oprichten van een sedatieteam op de SEH, meer aandacht voor adequate pijnstilling, afleiding en benadering (comforttalk) van kinderen. De meeste voldoening voel ik als het kind zwaaiend de afdeling verlaat.’

Een van mijn speerpunten is het oprichten van een sedatieteam op de SEH
Afbeelding van

Naast directe patiëntenzorg leveren alle PA’s een ­bijdrage aan het geven van onderwijs aan derdejaarsstudenten geneeskunde, het inwerken en begeleiden van coassistenten en nieuwe assistenten. Daarnaast dragen ze bij aan wetenschappelijk onderzoek. De trauma-­artsen zijn enthousiast en er zijn, zeker nu er ook SEH-artsen zijn, meer mogelijkheden qua ontplooiing en uitbreiding van taken (zoals het echogeleid plaatsen van FIC-blokken).

Volwaardig staflid

Bianca van den Berg studeerde in 2017 af als PA SEH en werkt sindsdien in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). De inzet van PA’s op de SEH is langzaam gegroeid. In 2001 kwamen de eerste PA’s, een jaar later werd de eerste SEH-arts ingezet. In 2008 groeide de groep PA’s en werden ze steeds breder ingezet, in nauwe samenwerking met de SEH-artsen. Zo is de PA ook verantwoordelijk voor de opvang van trauma’s en reanimaties. Op dit moment werken er zes PA’s. Het doel is doorgroeien in aantal, om zo de continuïteit en kwaliteit beter te borgen dan met de inzet van aniossen. De PA wordt gezien als vaste waarde voor het team. Het LUMC is een opleidingsziekenhuis, er zijn voldoende scholingsmomenten voor wie opgeleid wordt, er wordt weinig concurrentie ervaren.

De grootste succesfactor volgens Bianca is dat de PA’s als volwaardig lid van de staf optreden. ‘Omdat we in deze hoedanigheid extra taken hebben en participeren in scholing zijn we echt ingebed in de organisatie. We werken alle diensten en mogen veel doen, ook sedaties en cardioversies, en we worden opgeleid om echografie toe te passen. Het is afwisselend werk met veel verschillende patiëntengroepen. We zien alle acuut presenterende patiënten, en dat is uniek in Nederland. Verder zijn we betrokken bij wetenschappelijk onderzoek en onderwijs, onder andere het opleiden van PA’s ambulance en prehospitaal.’

Het samenwerken, het onverwachte, de verschillende patiëntengroepen en het nauwe samenwerken met artsen en verpleeg­kundigen maken het voor Bianca de ideale werkplek. Wat haar het meest is bijgebleven? Dat je als voor­malig verpleegkundige toch echt een streepje voor hebt op het psychosociale vlak en communiceren met patiënten. •

tekst Sophie Benoy
beeld ANP/Studio Oostrum

Sacha Lardenoye

Sacha werd 47 jaar geleden geboren te Delft en in haar vrije tijd gaat zij het liefst zeilen. Na de opleiding hbo-v te Sittard
ging ze werken in Duitsland op de afdeling Neurochirurgie en later de SEH. Op een congres wist ze het, ik wil PA SEH worden!
Ze begon de opleiding aan de HAN in 2005.

‘Een kindje zonder angst en pijn onderzoeken en behandelen, dat is de uitdaging!’

Cover voor

Bianca van den Berg

Bianca werd 37 jaar geleden geboren en ging na het behalen van haar hbo-v-diploma aan de slag als SEH- en ic-verpleegkundige, waarvoor ze verschillende opleidingen volgde. Ze raakte geïnspireerd door PA’s op de thoraxchirurgie en rondde in 2017 de opleiding MPA af, waarna ze ging werken op de SEH van het LUMC. Daarnaast is zij vakgroepvoorzitter van de PA’s SEH. ‘Door je achtergrond gaat het je vaak makkelijker af dan sommige artsen.’

Cover voor

Word lid van NAPA

NAPA is dé beroepsvereniging van en voor alle (aankomende) physician assistants in Nederland.

  • Vertegenwoordiging van de PA

  • Delen van kennis en ervaring met vakgenoten

  • Korting op het Jaarcongres PA Invest

  • .. En nog meer