PA in praktijk: kindergeneeskunde
Ruimte creëren
Wat betreft leiderschap en taakherschikking, doorloop je volgens de PA’s uit het WKZ verschillende fases. Aanvankelijk ben je vooral bezig met het neerzetten van de functie. Roks stelt: “Als je kansen ziet, moet je ze op dat moment aangrijpen. Aanvankelijk heb je het over leiderschap op microniveau, dat wil zeggen in de directe patiëntenzorg. Als dat fundament goed staat, kun je gaan uitbouwen en de directe zorg gaan overstijgen. Die ruimte moet gecreëerd worden. Grenzen kunnen worden opgezocht, maar als de steun vanuit het medisch specialistenteam er niet is, kom je niet verder. Deze steun is essentieel. Indien de steun er is, kun je doorstijgen naar meso- en uiteindelijk macroniveau.” Daarnaast legt Roks uit dat professioneel leiderschap een nieuw fenomeen is, wat sinds 2017 benoemd wordt binnen de PA beroepsgroep. “Eigenlijk wordt hier al jaar en dag onbewust aan gewerkt. De komende jaren moeten we dit ombuigen naar een bewuste competentie.” Sijbesma vult aan: “Ik ben er trots op dat alle PA’s hier zo vooruitstrevend zijn. De volgende stappen zijn om op landelijk en internationaal niveau door te dringen.” Professioneel leiderschap Sijbesma geeft aan dat het voor hem geen bewuste keuze was om teamleider PA te worden. Hij is erin gegroeid. “Ik ben wel altijd iemand geweest die aanleg heeft voor vormgeving van het beroep, rekening houdend met rechten en plichten. Daarnaast ben ik op de hoogte van wat er speelt op landelijk niveau en kan ik de vertaalslag naar de eigen kliniek en het specialisme maken.” Om deze functie te kunnen vervullen, heeft Sijbesma een assessment afgelegd en een training in leiding geven gevolgd. Het formuleren van de taakomschrijving “teamleider physician assistant” is gedaan in samenspraak met de PA’s, prof. Benders en de afdelingsleiding en personeelszaken. “Dit is echter pas een beginpunt”, aldus Sijbesma. “Van hieruit moeten we verder ontwikkelen en vormgeven zoals we dertien jaar geleden ook vorm gaven aan de PA op onze afdeling. Wellicht wordt dit uiteindelijk een UMC breed- of landelijk beleid.”
Voor directe collega’s, maar vooral ook voor Sijbesma zelf, is het een hele verandering dat hij nu als teamleider functioneert. “Ik moet directe collega’s gaan beoordelen”, aldus Sijbesma. “Ik ervaar dit als heel uitdagend. Ik hoop te kunnen motiveren om te streven naar een goedwerkend orgaan die uiteindelijk verder groeit, in onze instelling, nationaal en internationaal. Daar zit voor mij de uitdaging.”
Opleiderschap
Vanaf 2016 wordt professioneel leiderschap onder andere vormgegeven door opleiderschap. Roks is, gesuperviseerd door een medisch specialist, mede-opleider van PA’s in opleiding op de afdeling neonatologie. Momenteel is dit een pilot, aangezien er nog veel vraagstukken liggen. Het streven is dat opleiderschap in de toekomst grotendeels door PA’s wordt uitgevoerd. Tot nu toe is dit niet mogelijk zonder supervisie van een medisch specialist. In het statuut van de NAPA staat het volgende geschreven: “de begeleider is een vakbekwame arts die door opleiding en ervaring in staat is de student op masterniveau te begeleiden.” Om deze reden wordt het opleiderschap samen met een neonatoloog ingevuld.
PA als zelfstandig functionerend orgaan
Concluderend stellen Peels, Roks en Sijbesma dat kansen gegrepen dienen te worden als die zich voordoen. Door adequate profilering, het winnen van vertrouwen, het vervullen van een rol binnen alle onderdelen van de afdeling neonatologie en steun vanuit de organisatie zijn de PA’s een zelfstandig functionerend orgaan geworden binnen de afdeling neonatologie van het UMC Utrecht. “Verenig jezelf, zowel afdelingsbreed, ziekenhuisbreed als landelijk”, aldus Sijbesma.
In samenspraak is gesteld dat de directe leidinggevende PA sturing geeft aan primaire processen binnen het PA team. Op deze wijze worden patiëntenzorg, onderwijs, onderzoek en personele zorg met de vereiste kwaliteit, effectiviteit en efficiëntie geleverd. De leidinggevende PA werkt nauw en direct samen met overige leidinggevenden en de Chef de Clinique van de afdeling. Er zijn een aantal resultaatgebieden omschreven om deze functie adequaat te kunnen waarbogen, waarvan de belangrijkste zijn: organisatieprocessen, werkorganisatie en bezetting, uitvoering en processen, innovatie en projecten. Het eindresultaat dat voor ogen staat is een passende en stimulerende werkorganisatie voor medewerkers, door een adequaat personeelsbeleid, variërende leiderschapsstijl, en een professionele en klantgerichte werkorganisatie.
Download het artikel als pdf