Op 17 mei jl. verdedigde Luppo Kuilman zijn promotieonderzoek naar de antecedenten van ethische besluitvorming door Physician assistants en verpleegkundig specialisten. Ofschoon er al veel bekend is over de effecten van implementatie van beide zorgmasters in de Nederlandse gezondheidszorg, is er nog weinig bekend wat er gebeurt wanneer zich een moreel dilemma zou aandienen in de spreekkamers van beide zelfstandig bevoegde professionals. Met zijn promotieonderzoek Antecedents of Ethical Decision Making by physician assistants and  nurse practitioners: validation of instruments and their application  heeft Luppo Kuilman een aanzet gedaan richting vervolgstudies die de fasen van het ethisch besluitvormingsproces onder deze professionals in kaart te brengen.

Samenvatting onderzoek

Binnen de diverse uitgevoerde studies zijn antecedenten van (on)ethisch gedrag onder PA’s en VS’en onderzocht. Kuilman zette vragenlijsten landelijk uit met als doel enerzijds het (on)ethisch gedrag te onderzoeken, maar anderzijds de gebruikte en ontwikkelde vragenlijsten te valideren. De vragenlijsten zijn voor een deel vertaald vanuit het Engels naar het Nederlands, maar ook een aantal werd zelf ontwikkeld. Dat is, zover bekend, nooit eerder op deze wijze gedaan, noch in Nederland, noch wereldwijd voor deze twee specifieke beroepsgroepen. De ingezette vragenlijsten zijn allen indicatoren voor de verschillen constructen binnen de gehanteerde theorieën. De bestudeerde constructen zijn deels ontleend aan: het Vier Componenten Model van Moreel Gedrag (FCM) van James Rest, de Morele ontkoppelingstheorie (MD) van Albert Bandura en de eigen ingeschatte beheersing van gedrag (PBC) vanuit de Theorie van Gepland Gedrag.

De uitkomsten van de diverse studies hebben duidelijk praktische implicaties. De uitkomsten zouden daarmee tot op zekere hoogte invloed kunnen hebben op de opleidingsinhouden van zowel de Master Physician Assistant (MPA) alsook op die van de Master Advanced Nursing Practice (MANP). Er is een begin gemaakt met het onderzoeken van delen van het ethische besluitvormingsproces onder PA’s en VS’en. In zijn algemeenheid kan worden geconcludeerd dat Kuilman de gestelde onderzoeksdoelen, die de basis vormden van dit huidige promotieonderzoek, heeft geadresseerd. Daarbij heeft hij alle instrumenten kunnen identificeren als valide indicatoren voor de constructen van “morele gevoeligheid”, “moreel redeneren”, “morele motivatie”, “moreel karakter en implementatie”, naast ook die van “morele ontkoppeling “en” waargenomen gedragscontrole gericht op het voorkomen van schade ”. Daarnaast zijn in dit promotieonderzoek vier vignetten ontwikkeld om verschillende soorten van (on)ethische keuzes te beoordelen, namelijk die van: “het rapporteren van laakbaar gedrag” en “toegeven aan druk”.

Meer over Luppo Kuilman
Luppo Kuilman behaalde in 2001 zijn baccalaureaat verpleegkunde  in Groningen en de geneeskundige master tot physician assistant in Amsterdam in 2008. Sinds 2009 is hij werkzaam bij de opleiding MSc Physician Assistant van de Hanzehogeschool Groningen, eerst als docent en vanaf 2014 in de functie van programma manager.  Zijn promotieonderzoek vond plaats bij Research Institute ​​​Science in Healthy Ageing and healthcaRE​ (SHARE) binnen het onderzoeksprogramma Health Psychology Research bij de Graduate School of Medical Sciences van de Rijksuniversiteit Groningen.