Paulusma vraagt minister Kuipers om aandacht te geven aan uitbreiding van het aantal opleidingsplaatsen voor Physician Assistants. Helaas gaat de minister bij de beantwoording hier niet op in en wijst erop dat meer mensen in het ziekenhuis ook bij moeten dragen in de acute zorg.

De physician assistant, die onderdeel is van de anderhalvelijnszorg, werkt als cruciaal supplement binnen de ambulancezorg. Maar de rol van de PA wordt nog vaak vergeten wanneer het gaat over de ambulancezorg. Dit is ook te zien in een ingediende motie door de leden leden Ellemeet en Ploumen op 24 juni 2020 (Kamerstuk 35 471, nr. 26). Deze gaat over het borgen van de zeggenschap van ambulancezorgprofessionals en andere ambulancezorgprofessionals. Deze motie is met algemene stemmen aangenomen, maar de rol van de PA is binnen deze motie staat buiten beschouwing gelaten. 

PA’s hebben brede medische kennis en vaardigheden waardoor zij zelf patiënten mogen onderzoeken, diagnosticeren, behandelen en begeleiden. Zij hebben dan ook een zelfstandige bevoegdheid in de Wet BIG waarbij zij acht voorbehouden handelingen mogen verrichten, zoals heelkundige handelingen, injecties, UR geneesmiddelen voorschrijven.

De ambulanceverpleegkundige daarentegen heeft een functioneel zelfstandige bevoegdheid waardoor zij maar enkele handelingen zelfstandig mogen verrichten. Onder handelingen bij ambulanceverpleegkundige wordt verstaan: medicatie toedienen, beademen en defibrilleren. Doordat de PA dus zelfstandig diagnose kan stellen en meer handelingen mag verrichten dan de ambulanceverpleegkundige, is de PA een professionele toevoeging naast de ambulanceverpleegkundige. 

De PA is er echter niet om het werk van de ambulanceverpleegkundige over te nemen. De PA draagt bij aan de ambulancezorg door het gat te vullen die voorheen niet gevuld werd. Door de inzet van de PA kunnen bepaalde handelingen namelijk aan huis uitgevoerd worden, waardoor minder patiënten naar de spoedeisende hulp vervoerd hoeven te worden.

Het landelijk gemiddelde van ambulancebezoeken waarbij de patiënt niet meegenomen hoeft te worden in de ambulance is zo’n 45%. Bij de RAV midden-Nederland is dit percentage door de inzet van PA’s 81,5% . Dit leidt tot hogere kwaliteit van zorg, omdat de patiënt met acute zorgvraag meteen geholpen kan worden. 

Niet alleen ontlast de PA op deze manier de ambulanceverpleegkundige, het is een ontlasting voor de gehele acute zorgketen. Huisartsen vinden het fijn als een PA zo nu en dan een acute zorgpatiënt kan verzorgen zodat die druk niet extra bij de al overbezette huisarts komt te liggen. Bovendien is een huisarts niet opgeleid om acute zorg te verlenen en vinden vele artsen het prettig als de PA zo nu en dan bijspringt.

Verhalen uit de praktijk laten ook zien dat huisartsen en/of artsen graag de zo nodige vervolgbehandelingen of check-ups verzorgen bij de patiënt. Ook patiënten zijn dan tevreden aangezien zij veel vaker, sneller en aan huis geholpen kunnen worden. Kortgezegd: de PA ontzorgt de acute zorgketen waardoor iedereen tevreden is.  

Waarom wordt de PA dan nog niet altijd breed ingezet? Om de PA landelijk uit te rollen zijn meer opleidingsplekken nodig. Er moet meer ruimte komen bij ambulanceposten voor PA’s om zich te ontwikkelen en door te groeien. Ook door ambulanceverpleegkundige de optie te geven om zich als PA op te leiden. Dit biedt meer loopbaankansen aan zorgpersoneel, wat weer leidt tot meer werkplezier en behoud van zorgmedewerkers.

Wij roepen de minister op om meer opleidingsplaatsen beschikbaar te maken voor PA’s en om de rol van de PA op te nemen in een zorgvisie op de acute zorg. Op dit moment lopen er wel pilots maar de positie van de PA, maar dit zou structureel gewaarborgd moeten worden. Daarbij kan de PA bijdragen aan de ontwikkeling en versterking van anderhalvelijnszorg in Nederland.

Meer informatie: https://www.ambulancezorg.nl/nieuws/pilot-pa-en-vs-biedt-ontwikkelruimte-anderhalvelijnszorg-in-de-ambulancezorg

Foto: Wieke Paulusma, Tweede Kamerlid D’66, op bezoek bij RAV Hollands Midden