Zet meer Physician Assistants en Verpleegkundig Specialisten in in eerstelijnszorg en verpleeghuis

Afbeelding voor Zet meer Physician Assistants en Verpleegkundig Specialisten in in eerstelijnszorg en verpleeghuis

Dat concluderen de onderzoekers van het RadboudUMC en de Hogeschool Arnhem/Nijmegen in hun onderzoek naar taakherschikking in de ouderenzorg. Door de inzet van deze beroepsgroepen in de verpleeghuiszorg en eerstelijnsouderenzorg kan de zorg verbeteren en het tekort aan specialisten ouderengeneeskunde worden opgevangen. Hiervoor is een breed gedragen visie over taakherschikking in de ouderenzorg en meer bekendheid over de bevoegdheden en inhoud van de verschillende beroepen nodig.

NAPA reageert positief op de resultaten van het onderzoek en ziet mogelijkheden om dit in de toekomst beter te regelen. ‘Voor de zomer zijn de eerste gesprekken met de beroepsvereniging Verenso en V&VN VS hierover gevoerd. In de praktijk werken PA’s al goed samen met specialisten ouderengeneeskunde. Door afspraken op landelijk niveau te maken willen wij de samenwerking nog beter vormgeven’, aldus Vincent Straten voorzitter NAPA.

Meer over het onderzoek

Het onderzoek van Radboud en HAN kent drie vraagstellingen:

1. Op welke wijze wordt taakherschikking in de ouderenzorg vormgegeven (stand van zaken)?
2. Welke factoren beïnvloeden taakherschikking in de ouderenzorg? Wat zijn kansen, uitdagingen/bedreigingen?
3. Wat zijn de (ervaren) effecten van taakherschikking in de ouderenzorg?

Delen van het onderzoek

Het eerste deel van dit onderzoek betrof een systematische literatuurstudie (van de internationale literatuur) naar taakherschikking in de eerstelijns ouderenzorg en in de verpleeghuiszorg.
In het tweede deel van dit onderzoek zijn deze gegevens besproken in focusgroepen met zorgprofessionals in de eerstelijnszorg en in de verpleeghuizen. Daarbij is gekozen om in de focusgroepen ook wijkverpleegkundigen, praktijkverpleegkundigen/praktijkondersteuners en gespecialiseerd (geriatrische) verpleegkundigen te betrekken.
In het derde deel van dit onderzoek zijn we in de in-depth casestudies specifiek ingezoomd op de huidige positie van taakherschikking in de verpleeghuizen. Aan deze casestudies namen zeven verpleeghuizen deel.
In het vierde en laatste deel van dit onderzoek is een documentanalyse verricht ten aanzien van de toekomstige ontwikkelingen in de zorg voor de ouderen in Nederland.

Conclusies

Uit voorliggend onderzoek blijkt dat zowel internationaal als in Nederland taakherschikking in de ouderenzorg nog in de kinderschoenen staat. Het ontbreekt in de eerstelijns ouderenzorg als ook in de verpleeghuizen aan een gedragen eenduidige visie op de inrichting van het functiehuis binnen de ouderenzorg en in het bijzonder de taakherschikking binnen de ouderenzorg.

Bij het inrichten van het functiehuis gaat het binnen de verpleeghuizen ook om het komen tot een juiste ‘skill mix’ van verzorgenden, verpleegkundigen (mbo/hbo) en verpleegkundigenouderenzorg, PA’s en VS’en. Doordat een visie en doelen ten aanzien van taakherschikking veelal ontbreken, zijn ook de effecten van de inzet van PA’s, VS’en en verpleegkundigen-ouderenzorg moeilijk kwantificeerbaar.

Een andere belangrijke conclusie die we op grond van dit onderzoek trekken is dat taakherschikking zeer divers wordt vormgegeven. De onbekendheid met de inhoud en bevoegdheden van de betreffende professionals (PA, VS, verpleegkundige-ouderenzorg) (i.e. opleiding en juridische kaders) draagt bij aan grote verschillen in mate van zelfstandigheid van deze professies. De inzet van de professionals varieert van nadruk op taakherschikking (PA’s), op taakvernieuwing (VS’en) of op taakdelegatie (verpleegkundigen-ouderenzorg).

Anderzijds belemmert de onbekendheid van bevoegdheden van de PA’s en de VS’en hun inzet. Het potentieel van de PA en de VS wordt onderbenut. Ook lijken juridische kaders te beperkt om PA’s en VS’en in te zetten in de medische bereikbaarheidsdienst van verpleeghuizen omdat schouwen niet tot de zelfstandige bevoegdheid van deze professionals behoort. Een andere belemmering bij het inzetten van PA’s en VS’en is de angst van SO’s om taken en verantwoordelijkheden bij een andere professional neer te leggen, waardoor potentieel van de professionals nog niet volledig bereikt lijkt te zijn.

Aanbevelingen

Hieronder staan de belangrijkste aanbevelingen beschreven voor het beleid, de beroepspraktijk, het onderwijs en vervolgonderzoek.

  • Het stimuleren van landelijke bekendheid met de PA’s, de VS’en, de verpleegkundigenouderenzorg op gebied van de opleiding en de juridische en de financiële kaders – en formuleer beleid gericht op het verbeteren van de kwaliteit, toegankelijkheid en doelmatigheid van de eerstelijns ouderenzorg en verpleeghuiszorg. Het gericht inzetten van deze professionals kan hieraan een belangrijke impuls geven.
  • Overweeg een zelfstandige bevoegdheid voor de PA en de VS om te schouwen, hiermee wordt een belangrijke belemmering om deze professionals in medische bereikbaarheidsdiensten in te plannen weggenomen (specifiek ministerie VWS).
  • Overweeg een verruiming van de bevoegdheden van hbo-verpleegkundigen, waardoor potentieel een kwaliteitsimpuls kan worden gerealiseerd in de ouderenzorg (specifiek ministerie VWS).
  • Het inrichten van een functiehuis, zowel kwalitatief als kwantitatief, waarbij naast PA’s, VS’en en verpleegkundigen-ouderenzorg ook aandacht is voor de andere professionals werkzaam binnen de ouderenzorg. Het gaat om de juiste mix aan skills. Mogelijk dat er vergelijkbaar met de eerstelijnszorg een ‘skill mix instrument’ kan worden ontwikkeld dat hieraan ondersteunend is.
  • Het ontwikkelen van een breed gedragen en eenduidige visie op taakherschikking door alle shareholders in de ouderenzorg.
  • Draag zorg voor goede inbedding van de functies PA, VS en verpleegkundige-ouderenzorg binnen de organisaties in de eerstelijns ouderenzorg en verpleeghuiszorg. Draag ook zorg voor de implementatie en betrek ervaren professionals en beleidsmakers, die dit proces kunnen ondersteunen/begeleiden.
  • Naast het meten van ervaringen, maak effecten objectief inzichtelijk en heb hierbij ook aandacht voor businessmodellen.

DOWNLOAD
Download hier het rapport: “Taakherschikking in de ouderenzorg: kansen, belemmeringen en effecten” (pdf)

Word lid van NAPA

NAPA is dé beroepsvereniging van en voor alle (aankomende) physician assistants in Nederland.

  • Vertegenwoordiging van de PA

  • Delen van kennis en ervaring met vakgenoten

  • Korting op het Jaarcongres PA Invest

  • .. En nog meer